
Nu ik dit midden augustus 2021 schrijf, ziet het ernaar uit dat de hoek Horsterweg-Frederik Hendriklaan binnenkort een heel andere aanblik gaat bieden. Het in de loop van de tijd sterk vergrote gebouw dat lang een bejaardenpension is geweest, gaat verdwijnen.
Ouderenpension en meer
Veel Ermeloërs zullen zich nog herinneren dat de familie Hamstra hier ouderen onderdak en verzorging bood. Het heette toen Pension Marjen, genoemd naar de dochters van Hamstra, Margreet en Jenny. Nadien is het overgenomen door de familie Bosch die de instelling de naam Huize Germar gaf. Als opvolger heeft een familie Kloots hier nog de scepter gezwaaid waarna de verzorging en verpleging van ouderen in dit pand eindigde. Vervolgens hebben er cliënten van ’s Heeren Loo gewoond. Laatstelijk was er een instelling in gevestigd die jonge ongehuwde moeders opvang biedt en die naar het buitengebied is verhuisd.
Misschien ben ik nog een uitbater vergeten, maar ik ben meer van de afdeling oudere geschiedenis en daarover valt nog wel wat te vertellen. Zoals de foto’s laten zien, heeft het pand aan de zijde van de Horsterweg nog wel iets van wat hier oorspronkelijk werd gebouwd.
Pension Bokhorst rond 1909

Mevrouw Knuttel, een kapitaalkrachtige dame

In 1904 verscheen in De Harderwijker het hiernaast afgedrukte bericht. Hier hebben we in één klap een aantal spelers uit de geschiedenis van het pand Horsterweg 64 te pakken. Dat is tussen 1903 en 1905 gebouwd. Opdrachtgeefster voor de bouw was Anna Theodora Knuttel, een opmerkelijke dame aan wie ik een artikel heb gewijd.
Anna had het perceel gekocht van buurman Arend Jan Huiskamp. Eigenlijk waren het twee percelen, want er was een hapje uit, een stukje grond van twee are, waarop al enkele decennia een huisje stond. De laatste eigenaar van het huisje, en de pachter van de omliggende grond ter grootte van ¾ hectare, was Hendrik Toes. Deze had zijn huisje ook verkocht toen Huiskamp eigenaar werd van die grond. Mevrouw Knuttel heeft dus ook het huisje gekocht en dit nog een aantal jaren laten staan. Vermoedelijk heeft zij het in 1911 laten afbreken. Verkeerde het in een slechte staat? Dat is niet onwaarschijnlijk.

De sloop kan mogelijk niet worden los gezien van het onderzoek dat de Gezondheidscommissie in 1910/1911 in Ermelo instelde naar de toestand van alle woningen. In principe zou er nog best een foto van het huisje kunnen bestaan, maar wie heeft er een?

De tuin van Pension Bokhorst in de beginjaren.

Horsterweg met het pension rechts. In de verte Horsterweg 76 van de familie Kappers.
De familie Bokhorst
Terug naar het door mevrouw Knuttel gebouwde pension. In 1910 stond het gebouw bekend als Pension Bokhorst. Daar woonden Dirk Drewes Bokhorst (geb. 1833, afkomstig uit Kampen) zijn echtgenote Wijna Berendina de Rooij met twee dochters.
Schuin aan de overkant stond een groot gebouw dat eerst gediend heeft als Kinderhuis van het Leger des Heils. Nadien heeft het een tijdje het ziekenhuis Salem onderdak geboden. Uiteindelijk is het als ‘De Horst’, paviljoen van Groot-Emaus, afgebroken om plaats te maken voor nieuwbouw van die instelling. Het kinderhuis is ook gebouwd door Anna Knuttel. Directrice was daar …… Alida R.A. Bokhorst, ook een dochter van Dirk Bokhorst van de overkant. Zij was evenals Anna een officier van het Leger des Heils. In Pension Bokhorst woonden in het begin ook twee dames Freijss, tantes van Anna Knuttel.

Voordien hadden zij met nog drie zusters gewoond in Villa Ruimzicht op de hoek van de Chevallierlaan en de Stationsstraat, een woning die de kapitaalkrachtige nicht voor hen had gebouwd. Drie andere tantes waren vertrokken. Anna had Ruimzicht verkocht en heeft het pand aan de Horsterweg waarschijnlijk gebouwd om de familie Bokhorst en de twee overgebleven tantes huisvesting te bieden.
Nieuwe bewoners
De familie Bokhorst heeft nog lang pension gehouden. Vanaf circa 1922 stond het adres bekend als Pension ‘Joandite’ en tot 1936 heeft een dochter de exploitatie verzorgd. Dan zien wij op dit adres zuster Gregorius verschijnen. Zij was in 1932 tot gemeente-vroedvrouw benoemd. Later schoof zij op naar de naastgelegen woning Horsterweg 66. In 1950 vroeg zij ontslag. Er zullen nog Ermeloërs zijn die met haar hulp ter wereld zijn gekomen.
Mogelijk na het vertrek van zuster Gregorius van nummer 64 is daar een familie Millenaar komen wonen. Zij verkocht in 1946 aan de gemeente een strook grond die de aanleg van de Frederik Hendriklaan mogelijk maakte. In 1952 is het gezin geëmigreerd naar Argentinië. Mevrouw Millenaar was overigens een dochter van Arend Strop, de beheerder van het Chr. Volksbelang aan wie oudere Ermeloërs veel herinneringen bewaren. In 1956 verhuisde de familie Hamstra naar Horsterweg 64. Hamstra had toen een hoveniersbedrijf en kwam door de verhuizing naast zijn schoonouders, de familie Huiskamp, te wonen.

De heer en mevrouw Hamstra in hun jonge jaren
Kort daarop moeten zij aan de Horsterweg het pension zijn begonnen. En daarmee zijn we weer aangekomen bij het verhaal uit de eerste alinea.